یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید هنگام سفرهای خارجی و خروج از کشور انجام دهید، دریافت یا تمدید پاسپورت است. پاسپورت، مجوزی است که برای ورود تبعه یک کشوری به کشور دیگر، الزامی است. برای ورود به خاک دیگر کشورها، به پاسپورت نیاز است. البته برای ورود به برخی کشورها ارائه ویزا نیز لازم است.
در این مقاله به نحوه گرفتن و تمدید پاسپورت می‌پردازیم و به تمام پرسش‌های شما در این زمینه پاسخ خواهیم داد. پس تا انتهای این مطلب همراه آتلانتیک 724 باشید.
راهنمای مطالعه
پاسپورت: الزامی برای سفرهای خارجی
همان‌طور که می‌دانید بدون وجود پاسپورت، امکان خروج از کشور و انجام سفرهای خارجی امکان‌پذیر نیست؛ پس لازم است حتما نسبت به دریافت پاسپورت خود اقدام نمایید. برای تمدید پاسپورت و تعویض آن، لازم است مدارک لازم را آماده کنید و با پرداخت هزینه‌های مربوطه، درخواست خود را ثبت نمایید.
یکی از دلایلی که اهمیت تمدید پاسپورت را به‌خوبی بیان می‌کند، سفرهای طولانی‌مدت است. به‌همین دلیل اگر قصد سفر به کشوری دیگر را دارید و اعتبار پاسپورت شما رو به پایان است، بهتر است قبل از سفر نسبت به تمدید آن اقدام کنید؛ چرا که ممکن است با مشکلاتی نظیر دیپورت شدن مواجه شوید. اگر پاسپورت فرزندانتان وابسته است، بهتر است قبل از سفر نسبت به جدا کردن آن اقدام کنید و پاسپورت مستقلی را برای فرزندتان تهیه نمایید.
همچنین فراموش نکنید که هرگونه آسیب، خط‌خوردگی و چنین مشکلات فیزیکی موجب از بین رفتن اعتبار پاسپورت می‌شود و باید آن را تعویض کنید.
از دیگر شرایطی که ضرورت تعویض پاسپورت را به دنبال دارد، ایجاد تغییراتی در شناسنامه مانند نام و نام‌خانوادگی، کامل کردن صفحات و… است. اکنون که از لزوم و اهمیت گرفتن و تمدید پاسپورت آگاه شده‌اید، بهتر است با شرایط و نحوه گرفتن پاسپورت نیز آشنا شوید.
شرایط لازم برای گرفتن پاسپورت
تقریبا تمامی افراد قادر به گرفتن و تمدید پاسپورت خود هستند و می‌توانند با ارائه مدارک لازم به دفاتر پلیس 10+ مراجعه کنند و درخواست خود را ثبت نمایند. کودکان زیر ۱۸ سال می‌توانند با رضایت ولی خود، درخواست گذرنامه دهند و همچنین افراد مشمول خدمت سربازی با داشتن دستور کتبی از اداره وظیفه عمومی می‌توانند اقدام به اخذ پاسپورت کنند.
لازم به ذکر است که خانم‌های متاهل برای خروج از کشور نیازمند اجازه رسمی و کتبی همسرشان هستند؛ اما در شرایط خاصی می‌توانند با تهیه مجوز از دادگستری، به خارج از کشور سفر کنند.
فرزندان بالای ۱۸ سال و دختران مجرد نیازی به اجازه ولی برای خروج از کشور ندارند. همچنین افرادی که طبق دستور مراجع قضایی اجازه خروج از کشور را ندارند، افراد دارای سوء‌پیشینه و بدهکاران به دولت و دادگستری نمی‌توانند برای گرفتن پاسپورت درخواست دهند.
مراحل لازم برای اخذ یا تمدید پاسپورت
اخذ یا تمدید پاسپورت را میتوانید از دو طریق حضوری و آنلاین انجام دهید. اگر می‌خواهید به روش حضوری پاسپورت خود را دریافت نمایید، باید مدارک لازم را تهیه و به یکی از دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید؛ فرم مربوطه را پر کنید و پس از ثبت درخواست، منتظر پاسپورت خود باشید.
اگر قصد دارید به‌صورت آنلاین درخواست گرفتن یا تمدید پاسپورت دهید، باید از طریق سامانه مربوطه به آدرس epolice.ir مراجعه کنید، مراحل ابتدایی را طی کنید و سپس برای احراز هویت به یکی از دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید.
پس از ارائه مدارک و انجام مراحل دفتری، بین یک هفته الی ده روز طول می‌کشد تا گذرنامه شما آماده شود. در صورتی که نیازمند دریافت سریع پاسپورت هستید، باید با ارائه بلیط پرواز به اداره کل گذرنامه، پیگیری‌های لازم را انجام دهید.
مدارک موردنیاز برای دریافت یا تمدید پاسپورت
مدارکی که برای دریافت و تمدید گذرنامه باید ارائه دهید، عبارت‌اند از:
- اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه
- یک عکس ۶ در ۴ که در دفتر پلیس ۱۰+ از شما گرفته می‌شود.
- ارائه پاسپورت منقضی شده قبلی در صورت وجود
- رضایت‌نامه محضری همسر برای بانوان متاهل
- ارائه گواهی طلاق یا فوت همسر در صورت نیاز
- پرداخت هزینه‌های مربوطه
- اجازه کتبی از حفاظت یگان ویژه افراد نظامی
- ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافی
- ارائه گواهی اشتغال به تحصیل و سپرده مالی وثیقه بین ۸ تا ۴۰ میلیون تومان برای مشمولین خدمت اجباری
الزامات تصویر بیومتریک یا عکس پاسپورت
زمانی که مدارک خود را ارائه می‌دهید، یک تصویر بیومتریک هم از شما گرفته می‌شود که برای خانم‌ها و آقایان متفاوت است. تصویر بیومتریک دارای ویژگی‌های زیر است:
- رعایت کامل حجاب
- بدون آرایش غلیظ
- عدم استفاده از عینک
- عدم استفاده از اکسسور‌ی‌هایی نظیر پیرسینگ و نگین
- همچنین لازم است کودکان بالای پنج سال با حجاب کامل و کودکان زیر پنج سال با پوشش مناسب باشند.
آقایان نیز هنگام ثبت تصویر بیومتریک، باید موارد زیر را رعایت نمایند:
- عدم استفاده از کراوات، عینک، کلاه، گردنبند
- پوشش ساده و بدون آرایش
- عدم استفاده از لباس‌های یقه باز و کاپشن
- داشتن مدل مو ساده
- هر دو گوش در تصویر مشخص باشد.
- در صورت داشتن ریش، هر دو لب بالا و پایین مشخص باشد.
- روحانیون می‌توانند با عمامه و عبا تصویر خود را ثبت نمایند.
مدارک اختصاصی مورد نیاز برای اخذ گذرنامه توسط آقایان
علاوه‌بر مدارک عمومی، آقایان باید مدارک زیر را هنگام درخواست پاسپورت ارائه دهند:
- اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت
- ارائه مجوز رسمی سازمان نظام وظیفه در صورت نداشتن کارت پایان خدمت
- افراد بالای پنجاه سال نیاز به ارائه کارت پایان خدمت ندارند.
- ارائه گواهی اشتغال به تحصیل در صورت محصل بودن
مدارک اختصاصی موردنیاز برای اخذ گذرنامه توسط خانم‌ها
خانم‌ها نیز مانند آقایان هنگام درخواست پاسپورت باید علاوه‌بر مدارک عمومی، مدارک اختصاصی نیز ارائه دهند. این مدارک شامل موارد زیر است:
- اجازهنامه رسمی و محضری همسر در صورت متاهل بودن
- در صورتی که همسر شما ایرانی نباشد و مقیم ایران هم نباشید، نیازی به اجازهنامه همسر برای خروج از کشور ندارید.
- ارائه اصل گواهی فوت همسر یا شناسنامه باطل شده در صورت فوت شدن همسر
- ارائه اصل طلاق‌نامه در صورت طلاق گرفتن از همسر
هزینه دریافت/تمدید پاسپورت چقدر است؟
هزینه تمدید یا دریافت پاسپورت در سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:
- پرداخت مبلغ 1000 تومان جهت دریافت فرم‌های ثبت‌نام و شناسه گذرنامه
- پرداخت 6250 تومان در وجه سازمان شهرداری
- پرداخت 75.000 تومان به حساب سازمان نیروی انتظامی
- پرداخت 15.000 تومان هزینه انگشت نگاری
- پرداخت 20.000 تومان هزینه دادرسی
- پرداخت 42000 تومان هزینه عکس و احراز هویت
- مبلغ 33000 تومان هزینه‌های دفتری
مدت زمان لازم برای صدور پاسپورت چقدر است؟
از زمانی که مدارک خود را به پلیس ۱۰+ ارائه می‌دهید و مراحل درخواست پاسپورت را طی می‌کنید، حدود یک هفته الی ده روز زمان می‌برد تا پاسپورت شما به آدرسی که در فرم اطلاعات خود نوشته‌اید، ارسال شود.
انواع گذرنامه
گذرنامه‌های ایران طبق قانون مصوب ۱۳۵۱، به سه دسته کلی تقسیم شده‌اند که عبارت‌اند از:
- پاسپورت گردشگری
- پاسپورت دیپلماتیک
- پاسپورت خدمت
که در ادامه به توضیح بیشتر هر کدام می‌پردازیم:
پاسپورت گردشگری
پاسپورت گردشگری یا توریستی همان پاسپورت عادی است که افراد برای مقاصد تحصیلی، گردشگری یا تجارت به آن نیاز دارند. این نوع پاسپورت در داخل کشور توسط نیروی انتظامی و در خارج از کشور توسط ماموران کنسولی وزارت امور خارجه صادر می‌شود.
پاسپورت دیپلماتیک
اگر مقامات سیاسی قصد خروج از کشور را داشته باشند، باید به همراه همسر خود پاسپورت سیاسی دریافت نمایند. سیاست‌های اخذ این پاسپورت با دیگر پاسپورت‌ها متفاوت است.
پاسپورت خدمت
کارکنان دولت که می‌خواهند برای انجام ماموریت‌های کاری به خارج از کشور سفر کنند، باید این نوع پاسپورت را دریافت کنند. پاسپورت خدمت توسط وزارت‌خانه‌ای که فرد در آن مشغول به کار است، صادر می‌شود و قوانین آن تا حدودی شبیه به گذرنامه سیاسی است.
پاسپورت چقدر اعتبار دارد؟
اعتبار پاسپورت براساس قوانین هر کشور مشخص می‌شود و این بازه در کشورهای مختلف، متفاوت است. در برخی کشورها اعتبار پاسپورت ۱۰ سال است و برخی کشورها مانند ایران، بازه زمانی اعتبار پاسپورت ۵ ساله است. بعد از اتمام این زمان دیگر نمی‌توانید از پاسپورت خود استفاده کنید و باید نسبت به تمدید آن اقدام نمایید.
شرایط گرفتن پاسپورت برای مشمولین خدمت وظیفه عمومی
قوانین درخواست گذرنامه برای افرادی که مشمول خدمت وظیفه عمومی هستند، نسبت به کسانی که کارت پایان خدمت دارند متفاوت است. آقایانی که به سن قانونی رسیده باشند، مشمول خدمت وظیفه می‌شوند مگر اینکه کارت معافیت دریافت کند یا مشغول تحصیل باشد. این افراد هنگام درخواست پاسپورت باید شرایط زیر را داشته باشند:
- مشمول غیبت نداشته باشد.
- وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشد.
- در سنوات اولیه تحصیلی یا سنوات ارفاقی باشد.
- در صورت اتمام تحصیل در مهلت معرفی یک‌ساله باشند.
- وثیقه لازم را تهیه نمایند.
- ارائه گواهی اشتغال به تحصیل برای دانش‌آموزان و مجوز خروج موقت از کشور برای دانشجویان الزامی است.
موانع منع صدور پاسپورت
احتمالا تاکنون واژه ممنوع‌الخروج به گوش‌تان خورده است. برخی افراد بنابر دلایلی قانونی و قضایی، اجازه خروج از کشور را ندارند و پاسپورتی برای آن‌ها صادر نمی‌شود. طبق قوانین جمهوری اسلامی، افرادی که در دسته‌بندی‌های زیر باشند، امکان دریافت گذرنامه را نخواهند داشت:
- افرادی که بدهکاری مالیاتی به دولت دارند یا بدهکاری آن‌ها طبق قوانین سازمان ثبت اسناد به اثبات رسیده است.
- افرادی که در سفرهای قبلی خود به خارج از کشور به دلایل سرقت، کلاه‌برداری و… دارای سوء‌پیشینه هستند.
- افرادی که به دلایل قضایی اجازه خروج نداشته باشند.
- افرادی که اجازه خروج از کشور آن‌ها توسط ولی یا همسر لغو شده باشد.
- افرادی که با خروج از کشور به حکومت اسلامی خدشه وارد کنند.
اعتبار پاسپورت ایران
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، طبق قوانین جمهوری اسلامی پاسپورت ایران تا پنج سال اعتبار دارد. همچنین با داشتن پاسپورت ایران میتوانید به ۱۱ کشور بدون ویزا و به ۴۱ کشور جهان با ویزای فرودگاهی سفر کنید. اعتبار پاسپورت ایران در جهان در جایگاه ۹۹ قرار دارد.
سخن پایانی
ممکن است قوانین مربوط به دریافت و تمدید پاسپورت در طول زمان تغییر کند. در این مقاله قوانین و نحوه گرفتن و تمدید گذرنامه را در سال ۱۴۰۲ بررسی کردیم. اما برای اطلاع از جزییات بهتر است به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید. امیدواریم مطالب ذکر شده راهنمای کاملی برای شما باشد.
سوالات متداول
آیا برای تمدید پاسپورت میتوانیم از طریق وبسایت اقدام کنیم؟
مراحل ابتدایی درخواست پاسپورت را میتوانید از طریق سایت انجام دهید؛ اما برای احراز هویت باید به دفاتر پلیس ۱۰+ مراجعه کنید.
آیا دختران مجرد برای خروج از کشور به اجازه پدر نیاز دارند؟
خیر؛ دختران مجرد بالای ۱۸ سال نیازی به اجازه پدر برای خروج از کشور ندارند.
برای تمدید گذرنامه کودکان رضایت پدر ضروری است؟
بله؛ برای این امر به اجازهنامه محضری پدر نیاز است.
